مادر

كوتاه سخن آنكه از بررسي تلاش‌هاي آن امام (علیه السلام) و يارانشان فهميده مي‌شود كه آن بزرگمرد علم، كمال و سياست در هفت مورد، تلاش عميق و چشمگيري داشته‌اند كه آنها عبارتند از:

۱ـ تشكيل حوزه علميه و كوشش‌هاي علمي و انقلاب فرهنگي.

۲ـ ايجاد شبكه ارتباطي با شيعيان توسط پيك‌ها و نامه‌ها و تعيين نمايندگان و تلاش‌هاي آنها و ارتباط با آنها.

۳ـ تلاش‌هاي سري و محرمانه سياسي.

۴ـ پشتيباني مالي شيعيان از امام حسن عسكري (علیه السلام) و حمايت مالي آن حضرت از مستضعفان براي حفظ كيان تشيع.

۵ـ تقويت و توجيه سياسي رجال و عناصر مهم شيعه و روحيه دادن به آنها و سفارش آنها به مقاومت و استقامت در برابر ستمگران.

۶ـ آماده‌سازي شيعيان براي دوران غيبت.

امام حسن عسكري (علیه السلام) در راستاي اين اصول تا سر حد شهادت ايستادگي كردند و تحت شديدترين شكنجه‌ها و خفقان‌ها در زندان‌ها، خانه و بيرون خانه، رسالت خود را به جهانيان ابلاغ فرمودند و سرانجام با نيرنگ معتمد عباسي مسموم شده و به شهادت رسيدند.

7-حوزه علميه و دانشگاه امام حسن عسكري (علیه السلام)

يكي از مهم‌ترين كارهاي امام حسن عسكري (علیه السلام) مانند پدر و اجداد پاكشان، تربيت شاگرد و حفظ فقه تشيع و انديشه ناب اسلام در برابر دشمنان و مخالفان بود.

ايشان در اين راستا با اينكه در شرايط سخت سياسي به سر مي‌بردند و مدت امامتشان شش سال و مدت عمرشان ۲۸ سال بيشتر نبود، تا آخرين حد امكان با گردآوري شاگردان پدر و اجدادشان و تربيت شاگردهاي جديد و مطرح كردن بحث‌ها و مناظرات شفاهي و كتبي به تشكيل مجمع علمي عمق و وسيع پرداختند و خط فكري تشيع را از گزند حوادث و برخوردها حفظ نمودند و با پاسخ به شبهه‌ها و سوالات گوناگون از حريم دانشگاه جدشان، امام جعفر صادق (علیه السلام) محافظت كردند.

تاليفات امام حسن عسكري (علیه السلام)

امام حسن عسكري (علیه السلام) در كنار كارهاي علمي، مجموعه‌هايي از تفسير، روايات، معارف اسلامي و عقايد را تاليف كردند. بعضي از اين مجموعه‌ها به صورت نامه‌هايي طولاني بود كه براي اشخاص مي‌فرستادند، به علاوه روايات بسيار در ابواب فقه و ساير علوم اسلامي توسط افراد مختلف، از آن حضرت نقل شده است.

علامه سيدمحسن امين پنج مجموعه را تحت عنوان تاليفات امام حسن عسكري (علیه السلام) ذكر كرده كه عبارتند از:

۱ـ تفسير معروف قرآن، منسوب به امام حسن عسكري (علیه السلام).

۲ـ نامه آن حضرت به اسحاق بن اسماعيل نيشابوري، مذكور در كتاب تحف‌العقول.

۳ـ مواعظ قصار، مذكور در كتاب تحف‌العقول.

۴ـ رساله المنقبه، مشتمل بر اكثر احكام حلال و حرام (اين رساله در كتاب مناقب، ج ۴، ص ۴۲۴ با نام “المقنعه” ذكر شده است).

۵ـ مكاتبات الرجال (كتاب اعيان الشيعه، ج ۲، ص ۴۱).

سيره چهارده معصوم (ع)، محمد محمدي اشتهاردي، چ بهار ۱۳۸۱، نشر مطهر.